De route van de Glacier Express

De Glacier Express is een uitstekende manier om per trein de Alpen van Zuid-Zwitserland te ontdekken. Het traject is sinds 1930 in gebruik en verbindt Sankt Moritz in het oosten van het land met Zermatt in het westen. Gedurende de 291 kilometer lange tocht volgen maar liefst even zoveel bruggen  en viaducten (291) en daarnaast nog eens 91 tunnels. Ook weet de trein enorme hoogteverschillen te overbruggen. 

Hoogtekaart van de Glacier Express St. Moritz - Zermatt

Route St. Moritz - Chur

Albulatunnel

Een van de eerste hoogtepunten op de Glacier-spoorlijn vanaf Sankt Moritz is de Albulatunnel. Letterlijk en figuurlijk, want gelegen op zo’n 1820 meter is dit een van de hoogste Alpentunnels. De lengte ervan bedraagt 5865 meter. Deze tunnel stamt uit 1903, om te voldoen aan de huidige veiligheidsnormen wordt er inmiddels gewerkt aan een nieuwe tunnel, die moet rond 2022 klaar zijn.

Albulaviaduct

Wanneer de trein door de Albulavallei rijdt, wordt een hoogteverschil van honderden meters overbrugd. Hiertoe is er tussen Preda en Bergün een aantal spiraalvormige viaducten, galerijen, boogbruggen en tunnels aangelegd, zoals de Maleiragallerij, de Touatunnel, de Rugnuxtunnel, de Grosser Cruschettatunnel en de Greifensteintunnel.

Albula-Viadukte 2, 3 a 4, Bergün - Preda. Foto: Miroslav Volek. CC-BY-2.0.

Landwasserviaduct

Ondertussen rijdt de Glacier Express door diverse pittoreske bergdorpen. Aan het eind van de Albulavallei is de trein gedaald tot ongeveer 1080 meter om station Filisur binnen te rijden. Niet lang daarna voert het traject door de 216 meter lange Landwassertunnel. Aansluitend volgt het 136 meter lange en een bocht van 45 graden makende Landwasserviaduct. Dit viaduct is dankzij zijn 65 meter hoge boogvormige pijlers voor veel reizigers de meest karakteristieke constructie op de route. Het ongeveer even lange Schmittentobelviaduct is minder bekend en half zo hoog, maar bijna net zo indrukwekkend. Overigens is de Glacier Express niet de enige beroemde trein die via deze route rijdt, de Bernina Express doet dat ook.

Op de afbeelding is de Glacier Express niet onderweg van St. Moritz naar Zermatt, maar juist in tegenovergestelde richting. Vanuit St. Moritz gezien volgt het Landvasserviaduct na de eerste tunnel na vertrek uit Filisur. Foto: Rhätische Bahn, swiss-image.ch/Andrea Badrutt

Route Chur - Brig

Door de Rijnkloof

Nadat de trein een stop heeft gemaakt in Chur volgt het spoortraject de loop van de Voor-Rijn naar Disentis. Een van de mooiste punten op dit deel van de spoorlijn is de Ruinaulta of Voor-Rijnkloof. Beboste kliffen rijzen honderden meters omhoog, terwijl de rivier zich er een weg doorheen slingert. Het gebied wordt ook wel de Zwitserse Grand Canyon genoemd. Doordat wegen grotendeels ontbreken is de Ruinaulta ontoegankelijk voor verkeer, is een reis met de Glacier Express extra aantrekkelijk maakt. 

Foto: Rhätische Bahn / swiss-image.ch/Christof Sonderegger

Disentis

Tot Disentis neemt de Rhätische Bahn het werk voor zijn rekening. In Disentis maakt de locomotief van de Rhätische Bahn plaats voor een locomotief van de Matterhorn Gotthard Bahn (MGB). Die nemen het stokje hier over. De locwisseling is nodig, omdat de hoogteverschillen op de trajecten van de MGB nog groter zijn. Daarom maakt deze spoorwegmaatschappij gebruik van een tandrad-systeem.

Disentis - Oberalppass

Na vertrek uit Disentis is de tandrad ook meerdere keren nodig: de Glacier Express begint aan een klim van 900 meter. Van het op 1130 meter gelegen Disentis, naar de Oberalppass op 2046 meter. Onderweg is het uitzicht indrukwekkend, en rijdt de trein via talloze viaducten, bijvoorbeeld het Val Bugnei viaduct. 

De Glacier op het viaduct bij Val Bugnei.

Oberalppass - Andermatt

De Oberalppass is het hoogste punt van de route van de Glacier Express. Na het vertrek van de bergpas is er zicht op de Oberalpsee. Vervolgens begint de spectaculaire afdaling naar Andermatt. Tijdens de afdaling is er prachtig uitzicht op de bergen, maar ook op het dorpje. Al zigzaggend daalt de trein af.  In Andermatt kan er overgestapt worden op de MGB trein naar Göschenen. Ook die rit is adembenemend en zeker de moeite waard om een keer af te leggen. De Glacier Express daarentegen gaat naar Andermatt door richting Brig.

Vanuit de Oberalppass begint de afdaling naar Andermatt. Dit is het uitzicht tijdens de wintermaanden.

Andermatt - Brig

Ook na Andermatt blijft de trein dalen. Maar in vergelijking met het traject Oberalppass - Andermatt gaat het om een minder grote daling. Na Andermatt komt de trein bij Realp, waar de trein de 15 kilometer lange Furka-basistunnel in duikt. Dankzij deze tunnel kan de spoorlijn het hele jaar gebruikt worden. Voordat de tunnel werd aangelegd, was dit niet mogelijk. De tunnel werd in 1982 geopend, en bleek direct een succes. Niet alleen voor treinreizigers, maar ook voor automobilisten. Door de tunnel rijden namelijk shuttletreinen die auto's veilig overbrengt, 

Na de Furka-basistunnel is er weer mooi uitzicht op de Zwitserse Alpen. Ook nu passeert de trein talloze viaducten. 

Route Brig - Zermatt

Als de trein in Brig aankomt, is er aansluiting op de treinen van de SBB. Brig is een belangrijk spoorknooppunt, waar er treinen van de SBB vertrekken richting Genéve, Bern en Milaan. Ook vertrekken hier treinen van de BLS via de Lötschbergbahn, de belangrijkste spoorlijn van de BLS. Na Brig begint de laatste etappe van de Glacier Express richting Visp. Na dit op 650 meter gelegen station in het Rhônedal te hebben gepasseerd, klimt de trein in het Matterdal weer in snel tempo naar hogere niveaus. Vanuit de panoramaramen is er zicht op de hoogste bergen van Zwitserland, waaronder de Weisshorn en de Dom die beide tot ruim boven de 4500 meter reiken. Ondertussen passeert de Glacier Express fotogenieke plaatsjes als Stalden, Sankt Niklaus, Randa en Täsch. Deze liggen steeds een stukje hoger in de Mattervallei. Rond het drukke station Täsch bevindt het traject zich bijvoorbeeld alweer op 1450 meter, maar de trein stopt er niet. Tijdens het laatste stuk richting eindpunt Zermatt stijgt de spoorlijn naar ruim 1600 meter en komt de dagreis ten einde in het zicht van de herkenbare Matterhorn en komt er een einde aan de acht uur durende rit.